Są takie zabytki, które bez dłuższego namysłu łatwo dopasować jest do miasta, rejonu czy województwa. Szczególnie osobom często zwiedzającym wszelakie zakamarki zaskakującej ojczyzny. Tak samo jest w przypadku Żuław; osoba raz będąca w tej pięknej krainie bez problemu dopasuje do niej zabytki znajdujące się na jej obszarze. Natomiast dla tych, którzy okazji być w Żuławach nie mieli, dziś trochę o mroczniejszej stronie tego regionu; a mianowicie cmentarzach mennonickich. Czym one są i w jaki sposób zaskakują turystów?
Cmentarze mennonickie zakładane były przez osadników z terenów dzisiejszej Holandii. Opuścili oni swoje miejsce pochodzenia, aby udać się do Europy w celu poszukiwania lepszych warunków życia. Pokonując długą drogę, trafili na tereny dzisiejszych Żuław oraz Pomorza. Warto wiedzieć, iż byli oni bardzo pracowici i posiadali ogromną wiedzę dotyczącą osuszania bagien. Ich charakter przyczynił się do powstania ponad 90-kilometrówego wału przeciwpowodziowego, którego głównym zadaniem jest ochranianie żuławskich miejscowości. Wracając do cmentarzy; cechują się one bardzo dobrze zachowanym stanem, a wszystko to z powodu dalekiego znajdowania się od miast. Nagrobki zazwyczaj stawiano na wsiach.
Charakterystyczne elementy
Elementem, po którym poznać można cmentarz mennonicki były przede wszystkim stele. Określa się je jako pionowe płyty nagrobne najczęściej wykonane z kamienia lub droższej wersji, czyli drewna. Niestety, pomimo iż w tamtejszych czasach drewno wybierane było przez najbogatszych mieszkańców, to okazało się one najmniej trwałym materiałem i do dziś niewiele drewnianych steli zostało zachowanych. Natomiast w Muzeum Żuławskim znajdującym się w Nowym Dworze Gdańskim można zobaczyć wyjątkowy eksponat. Jest nim drewniana stela pochodząca z 1876 roku, która pokryta została szarą farbą, aby swoim wyglądem przypominać kamień.
Co ciekawe stele zawierały nie tylko podstawowe informacje o pochowanym, ale również te bardziej prywatne. Z nagrobków można było dowiedzieć się o pełnionej funkcji w gminie, ilości zawartych związków, a nawet jak długo one trwały.
Gdzie zobaczyć można cmentarze mennonickie?
W Polsce najlepiej wybrać się na wycieczkę do małej wsi Stogi Malborskie. To właśnie tam znajdują się nagrobki w najlepiej zachowanym stanie oraz zadowalającej ilości. Natomiast największy cmentarz mennonicki znajduje się Stogach; jest podzielony na 6 kwater o łącznej powierzchni 2,6 ha.
